Όπως έχει αποδείξει η εμπειρία του παρελθόντος, οι προσπάθειες κωδικοποίησης της νομοθεσίας, αποτελούν συνήθως μια θετική εξέλιξη, καθώς μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην άρση ασαφειών, στην κατάργηση ανενεργών ή παρωχημένων διατάξεων και γενικότερα στην αποσαφήνιση της νομικής ύλης και στη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας δικαίου. Όταν μάλιστα πρόκειται για περιπτώσεις διαπλαστικής και δημιουργικής κωδικοποίησης, επέρχεται και η απαραίτητη ανανέωση των διατάξεων, με νέες ρυθμίσεις που τροποποιούν τις υπάρχουσες με έναν οργανωμένο και όχι αποσπασματικό τρόπο.
Η προωθούμενη κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την αυτοδιοίκηση, φαίνεται να διαθέτει αυτά τα νομοτεχνικά χαρακτηριστικά. Περαιτέρω δε, διακρίνεται και για την καινοτομία, της για πρώτη φορά λειτουργικής συνύπαρξης διατάξεων που αφορούν και τους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης, ταυτόχρονα.
Οι διατάξεις του σχεδίου δείχνουν να συμβάλλουν στη μείωση της γραφειοκρατίας, στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των Ο.Τ.Α. στην άσκηση τοπικών πολιτικών, αλλά θα πρέπει να εμπλουτιστούν οι προβλέψεις για τη μείωση των εξαρτήσεων των Δήμων από το κεντρικό κράτος, καθώς και για την εμβάθυνση της δυνατότητας των συνεργειών μεταξύ των φορέων της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης.
Οι κυριότερες παρατηρήσεις επί των θετικών διατάξεων του νέου Κώδικα, αλλά και οι προβληματισμοί επί ορισμένων εξ΄ αυτών, είναι οι ακόλουθες:
Α.ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ
1.Προβλέπονται θεσμοί διευκόλυνσης της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές για την ανάδειξη των αρχών της Τ.Α., όπως η ηλεκτρονική ψηφοφορία. Οι σχετικές διατάξεις όμως εισάγουν ένα σύστημα, χωρίς να διασφαλίζουν πλήρως την αντικειμενική και διαφανή λειτουργία του, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό εύλογες αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά του. Για το λόγο αυτό, πρέπει να συμπληρωθούν οι σχετικές διατάξεις ή να υπάρξει νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονιστικών πράξεων εξειδίκευσης της διάταξης, κατόπιν γνώμης της ΚΕΔΕ.
2.Καινοτόμα και θετική μπορεί να χαρακτηριστεί η πρόβλεψη για την υποχρεωτική εκλογή Δημοτικού Συμβουλίου Νέων, με άμεση ψηφοφορία. Η εφαρμογή της αναμένεται να συμβάλλει στην ενίσχυση της συμμετοχής των νέων δημοτών στα τεκταινόμενα της αυτοδιοίκησης, αλλά και στο τοπικό κοινωνικό γίγνεσθαι.
3.Υπάρχουν όμως προβληματικά σημεία στην εκλογική διαδικασία, που δεν έχουν προκύψει μετά από την υποβολή σχετικών προτάσεων από την Τ.Α. όπως η καθιέρωση της εναλλακτικής ψήφου, ενός συστήματος που έχει δοκιμαστεί σε χώρες με αγγλοσαξονικό πρότυπο διακυβέρνησης χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, το οποίο εγείρει ζητήματα ορθής εφαρμογής της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας της ψήφου. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόβλεψη για την καταμέτρηση της εναλλακτικής ψήφου μόνο στα Πρωτοδικεία και όχι στις αντιπροσωπευτικές εφορευτικές επιτροπές, δημιουργεί ερωτηματικά. Η συζήτηση για την εναλλακτική ψήφο δεν μπορεί να γίνει αποκομμένη από τη βασική αρχή της αυτοδιοίκησης: τη σαφή και καθαρή λαϊκή εντολή. Η διάταξη για την εναλλακτική ψήφο είναι ελλιπής, δεν υπηρετεί απολύτως τη διαφάνεια, την κατανόηση από τον πολίτη και τη δημοκρατική νομιμοποίηση, γιατί αυτό προϋποθέτει: α) απλό και απολύτως κατανοητό ψηφοδέλτιο, β) ξεκάθαρο και δημόσια επεξηγημένο τρόπο καταμέτρησης, γ) πλήρη δημοσιοποίηση όλων των σταδίων του εκλογικού αποτελέσματος, δ) κανόνες που αποκλείουν κάθε παρασκηνιακή μετεκλογική διαχείριση και ε) αξιολόγηση του θεσμού μετά την πρώτη εφαρμογή του, προϋποθέσεις που δεν υπάρχουν στο σχέδιο.
4.Η κατάργηση της επαναληπτικής ψηφοφορίας της 2ης Κυριακής επίσης, καθώς και της απαίτησης για απόλυτη πλειοψηφία νίκης (προβλέπεται ποσοστό 42% + 1 ως όριο ανάδειξης στην αρχική καταμέτρηση, ενώ στην περίπτωση της καταμέτρησης της εναλλακτικής ψήφου δεν υπάρχει όριο αλλά απαιτείται μόνο η σχετική πλειοψηφία) είναι διατάξεις, η εφαρμογή των οποίων θα συμβάλλει στη μειωμένη πολιτική νομιμοποίηση των δημοτικών αρχών και για το λόγο αυτό πρέπει να επανεξεταστούν.
Β.ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ – ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ – ΕΛΕΓΧΟΣ Ο.Τ.Α.
1.Στο σχέδιο του Κώδικα υπάρχουν θετικές προβλέψεις για την απλούστευση διαδικασιών σε κρίσιμους τομείς οικονομικής κυρίως διακυβέρνησης, όπως η κατάρτιση του προϋπολογισμού, η κατάργηση της υποχρέωσης έγκρισης αυτοτελούς τεχνικού προγράμματος, η αποδοχή των χρηματοδοτήσεων κ.α. Επιχειρείται ακόμη, μια οργανωμένη απόπειρα καταγραφής και επαναπροσδιορισμού των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού.
2.Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης οφείλει να αποτυπώνει με σαφήνεια τον διακριτό ρόλο των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης, ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις, συγκρούσεις αρμοδιοτήτων και μετακύλιση ευθυνών. Οι Δήμοι αποτελούν τον κατεξοχήν φορέα της εγγύτητας προς τον πολίτη και πρέπει να έχουν την πλήρη ευθύνη για τις τοπικές υποθέσεις, τις καθημερινές υπηρεσίες και τις άμεσες παρεμβάσεις στο πεδίο. Οι Περιφέρειες οφείλουν να λειτουργούν με στρατηγικό, αναπτυξιακό και υπερτοπικό χαρακτήρα, χωρίς εμπλοκή στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων που ανήκουν στους Δήμους. Για τον λόγο αυτό προτείνεται να υπάρχει στον Κώδικα: α) ρητός και δεσμευτικός διαχωρισμός αρμοδιοτήτων Δήμων και Περιφερειών, χωρίς ασαφείς ή παράλληλες ευθύνες, β) κατάργηση επικαλύψεων σε τομείς όπως τεχνικά έργα, πολιτική προστασία, κοινωνική πολιτική και καθημερινές υπηρεσίες, γ) απαγόρευση μεταφοράς ευθυνών χωρίς αντίστοιχους πόρους, με σαφή εφαρμογή της αρχής «αρμοδιότητα ίσον πόροι», δ) καθαροί μηχανισμοί συνεργασίας μόνο όπου απαιτείται, με συγκεκριμένο πλαίσιο και όχι γενικές διατυπώσεις.
3.Απαιτείται η κατανομή αρμοδιοτήτων να διενεργηθεί σε συνδυασμό με την ευθύνη των αιρετών, γιατί είναι το πιο κρίσιμο σημείο, αφού δεν είναι απλώς τι κάνει ποιος, αλλά ποιος ευθύνεται – και πώς – όταν κάτι δεν πάει καλά. Εδώ κρίνεται αν ο Κώδικας θα οδηγήσει σε ισχυρή αυτοδιοίκηση ή σε μια απλή διοίκηση υπό διαρκή φόβο και παράλυση. Τα βασικά προβληματικά σημεία που εμφανίζονται σε πολλές περιπτώσεις στο σχέδιο είναι: α) οι ασαφείς αρμοδιότητες (όταν μια αρμοδιότητα δεν είναι ρητά στον Δήμο ή στην Περιφέρεια, η ευθύνη τελικά φορτώνεται στον Δήμαρχο και αυτό είναι το βασικό σημείο ποινικοποίησης της διοικητικής δράσης), β) μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους (ο Δήμαρχος καλείται να υλοποιήσει υποχρεώσεις χωρίς επαρκείς ΚΑΠ, προσωπικό ή πόρους από το ΠΔΕ και όταν αποτύχει, ελέγχεται ατομικά), γ) σύγχυση διοικητικής και ποινικής ευθύνης, καθώς σε πολλές περιπτώσεις διοικητικά λάθη αντιμετωπίζονται ως ποινικά αδικήματα και έτσι ο αιρετός μετατρέπεται σε «διαχειριστή ρίσκου», όχι σε πολιτικό υπεύθυνο, δ) η ευθύνη για αποφάσεις συλλογικών οργάνων, ιδίως σε ΦΟΔΣΑ, ΔΕΥΑ, Αναπτυξιακές, καθώς ο Πρόεδρος ή ο Δήμαρχος συχνά φέρει δυσανάλογη ευθύνη για αποφάσεις Δ.Σ.
4.Εισάγεται το λεγόμενο τεκμήριο καθημερινότητας, σύμφωνα με το οποίο η Τ.Α. μπορεί να ασκήσει «ορφανές» αρμοδιότητες σε περιορισμένους όμως τομείς και μόνο κατόπιν της έγκρισης του κεντρικού κράτους. Προκειμένου η διάταξη να αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, πρέπει να αυξηθούν οι επιτρεπόμενοι τομείς πολιτικής, να αντικατασταθεί η πρόβλεψη για την προηγούμενη έγκριση από το κράτος (που αποτελεί μορφή προληπτικού ελέγχου σκοπιμότητας) από τον κατασταλτικό έλεγχο νομιμότητας των οικείων αποφάσεων, καθώς επίσης να προβλεφθεί η αντίστοιχη μεταφορά των αναγκαίων πόρων για την αποτελεσματική άσκηση της αρμοδιότητας.
5.Εμφανίζονται επίσης προβλήματα με διατάξεις που αφορούν στον τρόπο άσκησης ορισμένων αρμοδιοτήτων όπως π.χ. η δημοτική συγκοινωνία που τελεί υπό την έγκριση της Περιφέρειας ή οι περιπτώσεις υποκατάστασης της δημοτικής αστυνομίας. Επίσης, πρέπει να προβλεφθεί ρητά ότι το προσωπικό της Δημοτικής Αστυνομίας δεν οπλοφορεί, αλλά ούτε φέρει τον οποιοδήποτε εξοπλισμό καταστολής.
6.Απουσιάζει παντελώς η ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος της Τ.Α., που είναι η πλήρης μεταφορά μιας σημαντικής αρμοδιότητας όπως π.χ. η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με ταυτόχρονη υποχρεωτική μεταφορά των αναγκαίων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, των υποδομών και του εξοπλισμού, με την παράλληλη εφαρμογή προγράμματος υποστήριξης της αποτελεσματικής άσκησης της μεταφερόμενης αρμοδιότητας. Επίσης, στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να προστεθούν αρμοδιότητες που ενισχύουν την άσκηση κοινωνικής πολιτικής κυρίως στους ορεινούς Δήμους, που πλήττονται από φαινόμενα ερημοποίησης, αρμοδιότητες που σχετίζονται με την διοικητική εξυπηρέτηση των αγροτών, καθώς και αρμοδιότητες που αφορούν στις προληπτικές δράσεις πολιτικής προστασίας.
7.Γενικότερα, η όποια απόπειρα μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην Τ.Α., αλλά και η αποτελεσματική άσκηση αυτών που έχουν μεταφερθεί έως τώρα «σκοντάφτει» πάντα στην έλλειψη του κατάλληλου προσωπικού. Αν δεν λυθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα, η ενίσχυση των Ο.Τ.Α. με επιπλέον αρμοδιότητες θα αποτελεί ένα ατελέσφορο βήμα.
8.Δεν υπάρχουν σοβαρά μέτρα για την ενίσχυση των θεσμών της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης (Δημοτικών Κοινοτήτων), όπως π.χ. η αύξηση των ποσών της πάγιας προκαταβολής, κάτι που θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων. Αδύναμες Δ.Κ. συνεπάγεται αδυναμία άμεσης παρέμβασης στην πηγή των προβλημάτων, ενώ ο κίνδυνος να μετατραπεί ο ρόλος τους σε καθαρά διακοσμητικό, αποτελεί αντικίνητρο για την ενασχόληση νέων και ικανών ανθρώπων με την Τ.Α.
9.Εισάγονται καινοφανείς αλλά και περίεργες ως προς την σκοπιμότητά τους διατάξεις, περί δυνατότητας προσφυγής σε πρόωρες εκλογές με τη λήψη σχετικής απόφασης από το Δ.Σ. με αυξημένη πλειοψηφία. Ακόμη, η πρόβλεψη για τη δυνατότητα δημιουργίας νέων παρατάξεων από ανεξαρτητοποιηθέντες συμβούλους, μεσούσης της δημοτικής περιόδου, αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο αστάθειας, που απειλεί την ομαλή λειτουργία του θεσμού της Τ.Α.
10.Δεν διενεργήθηκε αξιολόγηση του συστήματος αυτεπάγγελτου ελέγχου με αποτέλεσμα οι κατηγορίες πράξεων που υπόκεινται σε αυτόν να παραμείνουν σχεδόν οι ίδιες, ενώ η εμπειρία έχει δείξει ότι θα μπορούσαν να αφαιρεθούν ορισμένες κατηγορίες «χαμηλού κινδύνου» όπου δηλαδή τα ποσοστά ακυρώσεων είναι χαμηλά. Ακόμη, η εισαγωγή συστήματος τυχαίας χρέωσης των ελέγχων από υπαλλήλους των αρμόδιων υπηρεσιών χωρίς γεωγραφική αρμοδιότητα, ενδέχεται να δημιουργήσει ένα άκρως τυπικό, φορμαλιστικό και νομικιστικό πλαίσιο ελέγχων, το οποίο θα προκαλέσει μείζονα προβλήματα στην λειτουργία των Ο.Τ.Α. Για το λόγο αυτό απαιτείται η κατοχύρωση διαδικασίας έγκαιρης θεσμικής προειδοποίησης, ώστε πριν από οποιαδήποτε κύρωση να δίνεται δυνατότητα διόρθωσης και να αποφεύγονται ποινικές εμπλοκές για διοικητικά σφάλματα.
11.Παραμένει ο μεγάλος αριθμός των ελεγκτικών μηχανισμών, κάτι που δημιουργεί σύγχυση και επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, ενώ δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για την υποβολή καταγγελιών σε αυτούς τους μηχανισμούς, ούτε και διαδικασία «φιλτραρίσματος», ώστε να προωθείται η διαδικασία ελέγχου των πλέον σοβαρών και τεκμηριωμένων εξ΄ αυτών.
12.Ο έλεγχος πρέπει να είναι ουσιαστικός, θεσμικά κατοχυρωμένος και απολύτως διακριτός από την ποινικοποίηση της διοικητικής λειτουργίας. Για τον λόγο αυτό προτείνεται: α) ενίσχυση του διοικητικού και όχι του ποινικού ελέγχου, με σαφή διαχωρισμό μεταξύ πολιτικής ευθύνης, διοικητικής νομιμότητας και ποινικής ευθύνης, Β) ο προτεινόμενος από το σχέδιο νέος μηχανισμός ελέγχου, πρέπει να στελεχωθεί με εξειδικευμένα στελέχη (διοικητικούς, οικονομολόγους, νομικούς), που θα διασφαλίσουν τη δυνατότητα της υπηρεσίας να διενεργεί τακτικούς και δειγματοληπτικούς ελέγχους, να λειτουργεί με προληπτικό χαρακτήρα και να εκδίδει δεσμευτικές οδηγίες και συστάσεις συμμόρφωσης, γ) ενίσχυση των υπηρεσιών των Δήμων (τεχνικών, οικονομικών, νομικών), ώστε ο έλεγχος να μην μετακυλίεται αποκλειστικά στο πρόσωπο του Δημάρχου, αλλά να στηρίζεται σε θεσμικά ισχυρή διοικητική δομή, δ) αναβάθμιση του ρόλου των Δημοτικών Συμβουλίων, με πραγματικά εργαλεία ελέγχου και λογοδοσίας, ώστε ο πρώτος και ουσιαστικός έλεγχος να παραμένει πολιτικός και τοπικός.
Γ.ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΑΙΡΕΤΩΝ
1.Υπάρχουν διατάξεις που συμβάλλουν στην αναβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών όπως π.χ. η κατάργηση της αυτόματης θέσης σε αργία ή η επέκταση της απαγόρευσης της αυτόφωρης διαδικασίας στους αντιδημάρχους, αλλά και διατάξεις προβληματικές όπως αυτή που προβλέπει αποκλειστική σύνθεση των πειθαρχικών συμβουλίων από δικαστικούς λειτουργούς, η οποία πρέπει να αντικατασταθεί και να προβλεφθεί η συμμετοχή στα συμβούλια ανωτάτων διοικητικών στελεχών, καθώς και εκπροσώπων της ΚΕΔΕ. Παρατηρούνται επίσης διατάξεις που δυσχεραίνουν την προσπάθεια των δημοτικών αρχών να ασκήσουν αποτελεσματική διοίκηση και να εμπλέξουν στις σχετικές διεργασίες μεγάλο μέρος των μελών των δημοτικών παρατάξεων, όπως π.χ. η μείωση του αριθμού των αντιδημάρχων και η κατάργηση του θεσμού των άμισθων αντιδημάρχων, διατάξεις που πρέπει να απαλειφθούν.
2.Προβλέπονται ρυθμίσεις βελτίωσης της λειτουργίας του Δ.Σ. και της Δημοτικής Επιτροπής, αλλά η έλλειψη πρόβλεψης για την αμοιβή των μελών των Δ.Ε. υπό προϋποθέσεις συμμετοχής σε συγκεκριμένο αριθμό συνεδριάσεων, έρχεται να δυσχεράνει την αποτελεσματική λειτουργία ενός κομβικού για το Δήμο συλλογικού οργάνου. Επειδή ακριβώς η Δ.Ε. αποτελεί όργανο μεγάλης σημασίας για την εσωτερική λειτουργία των Δήμων, πρέπει να προβλεφθεί η αντιπροσωπευτική συμμετοχή στη σύνθεσή της, όλων των δημοτικών παρατάξεων της μειοψηφίας, με την αύξηση του αριθμού των μελών της, χωρίς φυσικά να χάνεται η πλειοψηφία της παράταξης της δημοτικής αρχής.
3.Η θέση των επικεφαλής των δημοτικών παρατάξεων ενισχύεται με συγκεκριμένες διατάξεις όπως π.χ. η δυνατότητα χορήγησης άδειας για την διευκόλυνση της άσκησης των καθηκόντων τους. Αλλά η κατάργηση της δυνατότητας αποσπάσεων σε υπηρεσίες της περιοχής του Δήμου, για αιρετούς – δημοσίους υπαλλήλους, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα συμμετοχής στα δρώμενα των τοπικών κοινωνιών για πολλούς συμπολίτες μας. Προτείνεται να επανέλθει η πρόβλεψη αυτή, υπό την προϋπόθεση της υποχρέωσης για μόνιμη εγκατάσταση των αποσπασμένων υπαλλήλων που έχουν εκλεγεί ως εκπρόσωποι ή σύμβουλοι Δ.Κ., στην οικεία Δ.Κ.
Δ.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
1.Στο σχέδιο του νέου Κώδικα έχουν καταγραφεί αναλυτικά τα υπάρχοντα τέλη υπέρ της Τ.Α. Θεσπίζονται νέα τέλη όπως το τέλος βοσκής και το Τέλος Τοπικής Ανάπτυξης, το οποίο αντικαθιστά το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας και το Φόρο Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων, με συντελεστή που κυμαίνεται από 0,80% – 1%, επί της αξίας των ακινήτων, που υπό κανονικές συνθήκες αναμένεται να αυξήσει τα έσοδα των Ο.Τ.Α. Μένει φυσικά να αποδειχθεί η πρόβλεψη και στην πράξη.
2.Δυστυχώς, δεν έχει γίνει δεκτή η πλειονότητα των πάγιων θέσεων της Τ.Α. σχετικά με την αύξηση του ποσοστού υπολογισμού ορισμένων τελών, όπως π.χ. του τέλους διαμονής παρεπιδημούντων και για το λόγο αυτό πρέπει να ζητηθεί η συμπερίληψη των θέσεων της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, ιδίως για την καθιέρωση της ανώτατης τιμής του συγκεκριμένου τέλους στο 2, 5%. Επίσης, δεν υπάρχει πληρότητα διατάξεων για την ουσιαστική ενίσχυση των ορεινών και νησιωτικών Δήμων. Ακόμη, η πρόβλεψη για την υποχρεωτική ύπαρξη αποθεματικού πολιτικής προστασίας, ενώ είναι ορθολογική, κινδυνεύει να μείνει «κενό γράμμα» αν δεν αυξηθούν οι πόροι που κατευθύνονται στην Τ.Α., καθώς οι ήδη ελλειμματικοί προϋπολογισμοί των Ο.Τ.Α. αδυνατούν να καλύψουν και αυτή την ανάγκη.
3.Προτείνεται η συμπερίληψη συγκεκριμένων μέτρων που προάγουν την οικονομική ανεξαρτησία και αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α., όπως: α) αύξηση του ποσοστού των εσόδων του Πράσινου Ταμείου που κατευθύνεται προς τους Δήμους, τουλάχιστον στο 10% ετησίως, β) υποχρεωτική πρόβλεψη για άξονες προτεραιότητας στα Ε.Π. του ΕΣΠΑ με δικαιούχους αποκλειστικά τους Ο.Τ.Α. και ορισμός των ΠΕΔ ως ενδιάμεσων φορέων διαχείρισης ενωσιακών προγραμμάτων, για τη διαχείριση αυτών των αξόνων, γ) θέσπιση πάγιων προβλέψεων για την μεταφορά του τιμολογίου ενεργειακής κατανάλωσης των Ο.Τ.Α. και των Ν.Π. αυτής σε ειδικά τιμολόγια (αγροτικό, βιομηχανικό κ.α.), δ) κατάργηση του λεγόμενου «κόφτη» και διασφάλιση της ακώλυτης χρηματοδότησης των Ο.Τ.Α. με τα προβλεπόμενα ποσά από το ν. 3852/ 2010, ε) θεσμοθέτηση της υποχρέωσης για την διακριτή, άμεση και απ΄ ευθείας χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (εθνικό σκέλος ΠΔΕ).
4.Nα λαμβάνουν οι δήμοι ποσοστό από το Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση (που αντικατέστησε το παλιό “τέλος διαμονής”). Να αποδίδεται το 60 % των εσόδων από το τέλος στους δήμους. Από αυτό το 60 %: α) το 48 % να πηγαίνει στον ίδιο τον τοπικό δήμο όπου συλλέγεται το τέλος, β) το 12 % να κατανέμεται αναλογικά σε όλους τους δήμους της χώρας (όπως γίνεται με το ΤΑΠ). Το υπόλοιπο 40 % να χρησιμοποιείται για έργα ανθεκτικότητας, πολιτικής προστασίας και υποδομών, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν δημόσια έργα σχετιζόμενα με την κλιματική αλλαγή.
5.Στο νέο Κώδικα πρέπει να συμπεριληφθεί ρητή αναφορά για την απόδοση στον οικείο Ο.Τ.Α., όλων των εσόδων που προκύπτουν από την επιβολή προστίμων, λόγω παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ).
6.Επιχειρείται νέα κατηγοριοποίηση των Δήμων, βάσει της οποίας προβλέπονται συνολικά δέκα κατηγορίες (ορεινοί, νησιωτικοί, μεγάλοι ηπειρωτικοί, πρωτεύουσες νομών, μεσαίοι ηπειρωτικοί, μικροί ηπειρωτικοί, αστικοί και δήμοι μητροπολιτικών συγκροτημάτων Αττικής και Θεσσαλονίκης) ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιουργούνται υποκατηγορίες εντός των γενικών κατηγοριών. Απαιτείται η επίδειξη προσοχής ώστε ο πολλαπλασιασμός των κατηγοριών να μην επιφέρει σύγχυση και παρεξηγήσεις στον τρόπο και στα κριτήρια κατανομής των πόρων. Επίσης, ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στην ανάγκη ενίσχυσης μιας ειδικής κατηγορίας Δήμων: των επιμεθόριων Δήμων.
Ε.ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Ο.Τ.Α.
1.Το σχετικό Βιβλίο του νέου Κώδικα δεν έχει δοθεί ακόμη για διαβούλευση. Συνεπώς, δεν υπάρχει πληροφορία για τις διαθέσεις της Κυβέρνησης σχετικά με τις Δ.Ε.Υ.Α. και τα λοιπά Ν.Π.
2.Στα Βιβλία που έχουν δοθεί ήδη για διαβούλευση, οι όποιες αναφορές στις Σχολικές Επιτροπές Εκπαίδευσης έχουν διαγραφεί. Αν αυτό προοιωνίζει την κατάργησή τους, θα πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη, καθώς η λειτουργία τους κρίνεται απολύτως απαραίτητη σε Δήμους με εκατοντάδες σχολικά κτήρια, προκειμένου να διασφαλιστεί η αναγκαία ευελιξία στις διαδικασίες διαχείρισης των χρηματοδοτήσεων. Για το λόγο αυτό, πρέπει να προβλεφθεί τόσο η διατήρηση των Επιτροπών στους Δήμους που αυτή τη στιγμή λειτουργούν, όσο και η δυνατότητα επανασύστασής τους στους Δήμους όπου καταργήθηκαν , με απόφαση του Δ.Σ.
3.Επίσης, στο Βιβλίο για τα Ν.Π. θα πρέπει να ενσωματωθεί η νομοθεσία που διέπει την ΚΕΔΕ και τις ΠΕΔ.